Trong đợt công tác chuẩn bị cho dự án trồng mới cây cà phê gần đây tôi đã gặp anh Y Cham, người Ê-đê, tại Dak Lak, vùng trồng cà phê robusta chính tại Tây Nguyên.
Y Cham đã làm nghề nông từ lâu. Anh chia sẻ với chúng tôi về lo lắng của mình cho bốn ha cà phê, đã không được tưới nước đầy đủ do hạn hán kéo dài.
“Nếu không thu hoạch được cà phê như năm ngoái thì cũng không biết làm sao có đủ tiền cho con gái tiếp tục theo học tại Trường Y Hà nội”.
Tây nguyên, nơi có tới 500.000 ha cà phê, đang bị hạn hán nghiêm trọng. Đợt hạn hán năm nay là đợt nghiêm trọng nhất trong 10 năm qua. Khai thác thủy lợi quá nhiều, sử dụng nước lãng phí cộng với thời kỳ khô hạn kéo dài đang gây nhiều khó khăn cho người trồng cà phê nếu họ không chuẩn bị kĩ đễ thích ứng tốt hơn với điều kiện thời tiết thay đổi.
Anh Y Cham cho biết, nước là thách thức lớn nhất trong các yếu tố tác động mạnh nhất tới năng suất cà phê theo thứ tự “nước, giống, vốn, kỹ thuật”. Nguồn nước và giống có khả năng chịu đựng được thời tiết là các yếu tố quan trọng nhất.
Thiếu nước cũng là một trong những chủ đề bàn cãi gay gắt gần đây trong hội nông dân trồng cà phê mà Y Cham tham gia thành lập gồm khoảng 250 thành viên, bên cạnh các vấn đề về biện pháp canh tác tốt do trung tâm khuyến nông tỉnh hỗ trợ cho người trồng cà phê.